English ไทย

การทำความเข้าใจและการลดการระบาดของโรคติดเชื้อจากสัตว์สู่คนในพื้นที่ที่มีความหลากหลายทางชีวภาพลดลงในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

หัวหน้าโครงการ

• • ผศ.ดร.วุฒิชัย คำดวง คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

• Dr. Nicole Ngo-Giang-Huong, researcher, Institut de Recherche pour le Développement (IRD)

• Dr. Sabrina Locatelli, researcher, Institut de Recherche pour le Développement (IRD)

เหตุผลและความเป็นมา

การเกิดการระบาดของเชื้อโรคจากสัตว์สู่คนและการเกิดไวรัสสายพันธุ์ใหม่ที่ผ่านมา เช่นโรคโควิด-19 ส่งผลกระทบรุนแรงต่อสุขภาพ สังคมและเศรษฐกิจ การรั่วไหลของเชื้อโรคในอนาคตทั้งเชื้อที่เคยเกิดขึ้นแล้วและเชื้อที่อุบัติใหม่นั้นสามารถเกิดขึ้นได้เสมอ และอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพในวงกว้างไม่ใช่เฉพาะในประเทศหรือภูมิภาคที่เกิดการระบาดหากไม่สามารถตรวจหาและควบคุมได้ทัน การลดผลกระทบจากการติดเชื้อโรคอุบัติใหม่จากสัตว์นั้นจะขึ้นอยู่กับการเตรียมพร้อมและการพัฒนากลยุทธ์การตอบโต้ที่มีประสิทธิภาพ วิธีการหนึ่งคือการระบุเชื้อก่อโรคจากสัตว์ที่เสี่ยงเกิดเหตุการณ์รั่วไหลในสัตว์ป่า, สัตว์เศรษฐกิจ แม้กระทั่งการแพร่เชื้อในวงจรชีวิตของแหล่งรังโรคสู่โฮสต์ตัวกลางหรือโฮสต์ที่ติดเชื้อโดยบังเอิญ เพื่อระบุปัจจัยเสี่ยงทางนิเวศวิทยาที่อาจทำให้เกิดการรั่วไหลของเชื้อ หากไม่มีการเตรียมพร้อมสำหรับการระบาดของเชื้อโรคจากสัตว์และการพัฒนาชุดตรวจที่มีประสิทธิภาพมากพอ การระบาดของโรคติดเชื้อจากสัตว์ในช่วงแรกจะดำเนินไปโดยไม่ถูกตรวจพบ เนื่องจากอาการของโรคนั้นมีความคล้ายคลึงกับการติดเชื้ออื่นๆ ที่พบได้ทั่วไป ยกตัวอย่างเช่น เคสติดเชื้อ HIV/AIDS, ปอดติดเชื้อ Hantavirus, โรคไข้สมองอักเสบจากเชื้อ Nipah และการติดเชื้อโควิด-19 ไม่สามารถตรวจเชื้อได้เป็นสัปดาห์, เดือน หรือปี

การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์

1) อธิบายลักษณะทางอณูชีววิทยา, ความหลากหลายทางพันธุศาสตร์ และ การแพร่กระจายของเชื้อไวรัสที่มีโอกาสแพร่มาจากสัตว์

2) ระบุสัตว์ที่เป็นพาหะของโรค ทั้งสัตว์ป่าและสัตว์เศรษฐกิจ

3) ระบุพื้นที่ที่มีความหลากหลายทางชีวภาพสูงและพื้นที่ที่เสี่ยงจะเกิดการระบาดที่เกิดจากมนุษย์

4) ระบุพฤติกรรมเสี่ยงที่อาจทำให้ได้รับเชื้อโรค

5) พัฒนาชุดตรวจทั้งในสัตว์และในมนุษย์

6) พัฒนาระบบเฝ้าระวังให้แก่ชุมชนเพื่อเตรียมพร้อมสำหรับการระบาดในอนาคต

Training on Arboviruses Culture and Neutralization Testing

ระหว่างวันที่ 20–31 ตุลาคม 2568 PRESTO International Joint Laboratory (IJL) ร่วมกับ หน่วยความร่วมมือระหว่างประเทศลูเซนต์ (LUCENT International Collaboration) ได้จัดการอบรมเชิงปฏิบัติการในหัวข้อ “Arboviruses Culture and Neutralization Testing” ณ ศูนย์บูรณาการวิชาการเพื่อความเป็นเลิศ (AMS-IAEC) คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ การอบรมครั้งนี้ได้รับเกียรติจากผู้เชี่ยวชาญจาก IRD MIVEGEC, Montpellier ได้แก่ Dr. Dorothée Missé และ Dr. Isabelle Conclois พร้อมด้วย ดร.ไอระดา พิณทอง จากคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ร่วมเป็นวิทยากรถ่ายทอดองค์ความรู้ให้แก่ผู้เข้าร่วมอบรม การอบรมครั้งนี้มุ่งพัฒนาทักษะทางเทคนิคและเสริมสร้างความเข้าใจเชิงลึกให้กับทีมวิจัย ผ่านการเรียนรู้แบบลงมือปฏิบัติจริง การสาธิตกระบวนการในห้องปฏิบัติการ และการอภิปรายที่ครอบคลุมเทคนิคสำคัญ เช่น การแยกไวรัส การเพาะเลี้ยงไวรัส และการทดสอบการยับยั้งไวรัส บรรยากาศการอบรมเป็นไปอย่างอบอุ่นและเต็มไปด้วยด้วยการแลกเปลี่ยนองค์ความรู้และประสบการณ์จากผู้เชี่ยวชาญในระดับนานาชาติ ซึ่งช่วยเสริมสร้างศักยภาพของนักวิจัยรวมถึงการสร้างความร่วมมือทางวิชาการและขยายเครือข่ายการทำงานร่วมกันอย่างยั่งยืน ทั้งนี้ ขอขอบพระคุณผู้เชี่ยวชาญทุกท่านเป็นอย่างสูง สำหรับการแบ่งปันความรู้และประสบการณ์อันอันทรงคุณค่า ซึ่งนับเป็นอีกก้าวสำคัญในการพัฒนางานวิจัยด้าน Arboviruses และเสริมสร้างความพร้อมของระบบสาธารณสุขในระดับนานาชาติ

IJL PRESTO Scientific Advisory Board Meeting at Chiang Mai University

เมื่อวันที่ 14–15 ตุลาคม 2568 ผศ. ดร. วุฒิชัย คำดวง ร่วมกับ Dr. Nicole Ngo-Giang-Huong ผู้ประสานงานโครงการ PRESTO International Joint Laboratory (IJL) คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ได้จัดการประชุม Scientific Advisory Board Meeting ของ IJL PRESTO ขึ้น ณ สำนักบริการวิชาการ (UNISERV) มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ในการนี้ได้รับเกียรติจาก ศ. ดร. สาคร พรประเสริฐ คณบดีคณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เป็นประธานกล่าวเปิดการประชุม และให้การต้อนรับ Dr. Xavier Mari ผู้แทนจากสถาบัน Institut de recherche pour le développement (IRD) ประจำประเทศไทย พร้อมด้วยผู้ทรงคุณวุฒิจากสถาบันต่าง ๆ ทั้งในและต่างประเทศ การประชุมดำเนินโดย ผศ. ดร. วุฒิชัย คำดวง และ Dr. Nicole Ngo-Giang-Huong ร่วมกับ Co-coordinator of IJL PRESTO Thailand โดยมีผู้ร่วมอภิปรายอื่น ๆ ได้แก่ Dr. Dorothée Missé (Research Director, UMR 224 MIVEGEC, IRD, France) Dr. Sabrina Locatelli ( Co-coordinator of IJL PRESTO in Laos, Researcher, UMR 224 MIVEGEC, และ IRD Representative in Laos) และ Asst. Prof. Dr. Marco J. Haenssgen, คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
การประชุมมีวัตถุประสงค์เพื่อแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ทางวิชาการ นำเสนอความก้าวหน้าและผลการดำเนินงานของโครงการวิจัยภายใต้โครงการ PRESTO รวมถึงร่วมกำหนดทิศทางเชิงยุทธศาสตร์ในอนาคต โดยครอบคลุมประเด็นสุขภาพหนึ่งเดียว (One Health) การเตรียมความพร้อมต่อโรคอุบัติใหม่/อุบัติซ้ำ ตลอดจนการพัฒนาเครือข่ายความร่วมมือทางวิชาการระดับนานาชาติ
ทั้งนี้ การประชุมได้รับเกียรติจากผู้ทรงคุณวุฒิร่วมให้ข้อเสนอแนะ ได้แก่ ศ.เกียรติคุณ นพ.สุวัฒน์ จริยาเลิศศักดิ์ คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ รศ. ดร. แสงเดือน มูลสม คณะเวชศาสตร์เขตร้อน มหาวิทยาลัยมหิดล Assoc. Prof. Dr. Tsan-Yuk Lam, School of Public Health, University of Hong Kong Assoc. Prof. Dr. Vijaykrishna Dhanasekaran, School of Public Health, University of Hong Kong Asst. Prof. Sysay Palamy, Faculty of Pharmacy, University of Health Sciences, Lao PDR

สัมมนากลางวันเรื่อง "Arbovirus Transmission and Pathogenesis" โดย Dr.Dorothée Missé

เมื่อวันที่ 9 ธันวาคม 2567 ทีม LUCENT international collaboration ได้จัดงาน Lunch Seminar ในหัวข้อเรื่อง "Arbovirus transmission and pathogenesis" โดยมี Dr.Dorothée Missé co-heads the “Biology of Viral Infection” Department at IRD MIVEGEC Unit, France. เป็นวิทยากรบรรยาย ณ ห้องประชุม 1 อาคาร 2 คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่

การประชุม IJL PRESTO Brainstorming Meeting 2024

เมื่อวันอังคารที่ 2 เมษายน 2567 คณะเทคนิคการแพทย์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ร่วมกับ สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนแห่งประเทศฝรั่งเศส (Institut de Researche pour le Developpement, IRD) ได้จัดการประชุม IJL PRESTO Brainstorming Meeting ณ โรงแรม ดิ เอมเพลส พรีเมียร์ อ.เมืองเชียงใหม่ จ.เชียงใหม่

การประชุมวิชาการนานาชาติครั้งที่ 1 ณ โรงแรม ดิ เอมเพลส พรีเมียร์ อ.เมือง จ.เชียงใหม่

ณ วันที่ 22-24 พฤษภาคม 2566 ได้มีการจัดประชุมวิชาการนานาชาติครั้งที่ 1 ในหัวข้อเรื่อง “Collaborative Strategy for One Health Projects Building”